ดาวเคราะห์แคระ จัดว่าเป็นดาวอีกหนึ่งชนิดที่มีความสำคัญมากของระบบสุริยะจักรวาล หากใครยังจำกันได้ ดาวพลูโตที่เราเคยจัดว่าเป็นหนึ่งในดาวของระบบสุริยะจักรวาล ได้ถูกลดความสำคัญลงมาเป็นเพียงแค่ดาวเคราะห์แคระเท่านั้นเอง หลายคนที่ไม่ได้ติดตามเรื่องราวอาจจะไม่เข้าใจว่าดาวเคราะห์แคระคืออะไร แล้วทำไมต้องทำอย่างนั้นกับดาวพลูโตด้วย เรามาไขข้อข้องใจตรงนี้กัน

ดาวเคราะห์แคระของระบบสุริยะจักรวาล คืออะไร

ก่อนอื่นเลยต้องบอกว่า ดาวเคราะห์แคระไม่ใช่ดาวเคราะห์ แต่มีความคล้ายกัน แต่แตกต่างกันในรายละเอียด ดาวเคราะห์แคระหมายถึงดาวชนิดหนึ่งที่มีความคล้ายดาวเคราะห์ แต่ขาดเงื่อนไขบางอย่างทำให้ไม่ใช่ดาวเคราะห์ โดยเงื่อนไขเพื่อจำแนกระหว่างดาวเคราะห์ กับดาวเคราะห์แคระถูกสร้างขึ้นโดยสหพันธ์ดาราศาสตร์สากลเมื่อ สิงหาคม พ.ศ. 2549

เงื่อนไขในการเป็นดาวเคราะห์แคระ

ทีนี้เรามาดูกันว่า เงื่อนไขในการเป็นดาวเคราะห์แคระมีอะไรบ้าง อย่างแรกเลยเป็นดาวที่อยู่ในวงโคจรรอบดาวฤกษ์ แต่ตัวมันเองไม่ใช่ดาวฤกษ์  สองตัวมันเองมีมวล มีน้ำหนักมากเพียงพอที่จะสร้างแรงโน้มถ่วงของตัวเอง ทำให้รูปทรงดวงดาวเป็นรูปทรงไฮโดรสแตติค (รูปทรงเกือบที่จะเป็นทรงกลมแบบสมบูรณ์) สามไม่สามารถควบคุมแรงดึงดูดและวงโคจรของสิ่งต่างๆที่อยู่รอบวงโคจรของมันเองได้ และสุดท้าย ไม่ใช่ดวงจันทร์บริวาร

การลดขั้นของดาวพลูโต

จากเงื่อนไขดังกล่าว ทำให้การพิจารณาสถานะของดาวพลูโตเสียใหม่มีขึ้น หลังจากประชุมทางวิชาการอยู่นาน เลยได้ข้อสรุปว่า ดาวพลูโตต้องถูกลดสถานะลงมาจากดาวเคราะห์ เหลือเพียงแค่ดาวเคราะห์แคระเท่านั้นเอง ที่ต้องลดขั้นลงมาแบบนี้เพราะว่า ดาวเคราะห์แคระพลูโตมีวงโคจรเป็นรูปวงรี ทำให้วงโคจรของมันบางส่วนไปทับซ้อนกับวงโคจรของดาวเนปจูน เลยทำให้มันต้องถูกลดขั้นเป็นเพียงแค่ดาวเคราะห์แคระในที่สุด สาเหตุอีกข้อหนึ่งที่ต้องมีการจำแนกดาวเคราะห์ และ ดาวเคราะห์แคระแล้วลดสถานะดาวพลูโตลงก็เป็นเพราะว่า หากไม่ลดสถานะของมัน จากความรู้เรื่องการค้นคว้าดวงดาวที่เราทำได้ดีขึ้นมากขึ้นไกลขึ้น เราอาจจะต้องจัดกลุ่มดาวเคราะห์รอบดวงอาทิตย์อีกมากมายหลายดวงเลยทีเดียว(บางทีจากดาวเคราะห์เพียงแค่ 8 ดวงอาจจะเพิ่มขึ้นไป 30 ดวงก็เป็นได้) เพื่อให้การจำแนกเป็นไปอย่างชัดเจน จึงต้องจัดการแยกประเภทให้ชัดเจน

ตัวอย่างดาวเคราะห์แคระมีอะไรบ้าง

ไม่เพียงแค่ดาวพลูโตเท่านั้นที่เป็นดาวเคราะห์แคระ ยังมีดาวอีกมากมายเลยที่ถูกจัดให้อยู่ในกลุ่มดังกล่าวด้วย ไม่ว่าจะเป็นดาวซีรีส(ดาวเคราะห์น้อยดวงใหญ่ดวงเดียวที่พบในเขตระบบสุริยะชั้นใน) ดาวอีริส (ดาวเคราะห์น้อยอยู่ตรงระหว่างดาวอังคารกับดาวพฤหัส ใช้ชื่อของเทพอีริสมาเป็นตัวแทนของดาว) ดาวเฮาเมอา (ดาวเคราะห์แคระที่พบได้ในแถบไคเปอร์ มีขนาดเล็กมาก ประมาณหนึ่งสามของดาวพลูโตเท่านั้น) ดาวมาคีมาคี (ดาวเคราะห์แคระขนาดใหญ่ที่ค้นพบได้ในแถบไคเปอร์ ไม่มีดวงจันทร์เป็นบริวาร)

ความน่าสนใจเกี่ยวกับดาวเคราะห์แคระ

ความน่าสนใจเกี่ยวกับดาวเคราะห์แคระก็คือ ในอนาคตเราจะสามารถค้นหาดาวเคราะห์แคระได้อีกมากน้อยแค่ไหน และดาวแต่ละดวงจะมีลักษณะอย่างไร อันนี้เป็นเรื่องน่าคิดมาก เพราะว่าอนาคตเครื่องไม้เครื่องมือของเราจะก้าวหน้าขึ้นไปอีก สามารถมองท้องฟ้า มองอวกาศไปได้ไกลกว่าเดิม จะยิ่งทำให้เราค้นหาดาวเคราะห์แคระได้มากกว่าเดิมด้วย กับสองเราจะค้นหาอะไรได้บ้างจากดาวเคราะห์แคระเหล่านี้ไม่แน่เราอาจจะได้ค้นพบอะไรสักอย่างจากดาวเคราะห์แคระเหล่านั้นก็เป็นได้ เรามาดูกันอีกในอีก 10 ต่อจากนี้ได้เลย